Στο βήμα του 10ου συνεδρίου της Νέας Δημοκρατίας ο Γιάννης Μανώλης

Την δική του τοποθέτηση έκανε σήμερα το πρωί ο Γιάννης Μανώλης στο Συνέδριο της ΝΔ, ως εμπειρογνώμονας για το πρόγραμμα στη θεματική ενότητα "Αξιοκρατία".

Αναλυτικά η ομιλία: 
Κύριε Αντιπρόεδρε, Αξιότιμοι Σύνεδροι, Κυρίες και κύριοι, Κατά την άποψή μου, η λέξη κλειδί για απεγκλωβισμό από την κρίση είναι η «εμπιστοσύνη».

Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις σχέσεις κράτους – πολίτη, πολιτικού-διοικητικού συστήματος, κεντρικής διοίκησης – τοπικής αυτοδιοίκησης, κοινωνίας – αγοράς, είναι αναγκαία. Η εμπιστοσύνη όμως δεν προαναγγέλλεται∙ κερδίζεται. Κερδίζεται όταν ηγεσίες και θεσμοί ανακτούν την αξιοπιστία τους. 

Όταν οι πολίτες πείθονται ότι όλοι είμαστε ίσοι απέναντι στο νόμο. Όταν οι κανόνες του παιχνιδιού είναι σαφείς, σταθεροί και ισχύουν για όλους. Και όταν υπάρχουν οι απαραίτητοι ελεγκτικοί μηχανισμοί που αποδίδουν δικαιοσύνη και επιβάλουν κυρώσεις σε όσους παραβιάζουν τους κανόνες. Συνεπώς, η αξιοκρατία είναι ο θεμέλιος λίθος για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. 

Προς αυτήν την κατεύθυνση καταθέτω τις παρακάτω προτάσεις: 

1) Αξιοκρατία και δημοκρατική λειτουργία του κόμματος

Α) Η συμμετοχική διάσταση στη λήψη αποφάσεων -όπως είναι η διαβούλευση- ενισχύει την εμπιστοσύνη, καθώς οι πολίτες από απλοί δέκτες πολιτικών γίνονται συνδιαμορφωτές των εξελίξεων. Προτείνω την εγκαθίδρυση φορέα διαβούλευσης που θα μεταφέρει τις απόψεις τόσο της ηγεσίας προς τη βάση όσο και της κοινωνίας προς τα όργανα. Δεδομένου άλλωστε ότι η ΝΔ σύντομα θα κληθεί από τους πολίτες να κυβερνήσει, θεωρώ ότι έχει ανάγκη ένα γενναίο άνοιγμα στην κοινωνία καθώς κάτι τέτοιο θα καθιστούσε το κόστος των αλλαγών μικρότερο.

Β) Η ανάδειξη των υποψήφιων βουλευτών από την κοινωνία θα ισχυροποιήσει, αφενός, το ψηφοδέλτιο της παράταξης και θα διασφαλίσει, αφετέρου, την αξιοκρατία στην επιλογή. Προτείνω λοιπόν τη διενέργεια προκριματικών εκλογών ανά εκλογική περιφέρεια για την κατάρτιση των ψηφοδελτίων.

2) Ανάκτηση αξιοπιστίας πολιτικού συστήματος 

Δε χωρά αμφιβολία ότι το πολιτικό σύστημα χρήζει ευρείας μεταρρύθμισης μέσω της διαδικασίας αναθεώρησης του Συντάγματος. Συγκεκριμένα, προτείνω: 

Α) Σταθεροποίηση του εκλογικού κύκλου που θα προέλθει κυρίως από την αποδέσμευση της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών. 

Β) Κατάτμηση των μεγάλων εκλογικών περιφερειών ώστε να ενισχυθεί η αντιπροσωπευτικότητα και να περιοριστεί το φαινόμενο διαπλοκής πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων. 

Γ) Δικαίωμα ψήφου στους απόδημους Έλληνες και θέσπιση επιστολικής ψήφου. 

3) Αξιοκρατία και αποτελεσματικότητα διοικητικού συστήματος

Α) Θέσπιση πενταετούς θητείας Γενικών Γραμματέων Υπουργείων και ανεξαρτητοποίηση της εθνικής διοίκησης από την εκάστοτε κυβέρνηση.

Προκειμένου να γίνει αξιοκρατική και αποτελεσματική, η εθνική διοίκηση πρέπει να ανεξαρτητοποιηθεί από το εκάστοτε κυβερνών κόμμα. Προτείνω λοιπόν τη θέσπιση πενταετούς θητείας για τους Γ.Γ., κατόπιν αξιολόγησης των αιτήσεών τους μέσω διαδικασίας αξιοκρατικής και αξιόπιστης. Κάτι τέτοιο θα διασφάλιζε τη συνέχεια στη διοίκηση και θα περιόριζε την κομματικοποίησή της. 

Β) Καλή νομοθέτηση (κωδικοποίηση και καθολική ισχύ νομοθεσίας). Είναι πλέον σαφές ότι η πολυνομία και οι μαξιμαλιστικοί κανόνες οδηγούν σε προβληματική υλοποίηση της νομοθεσίας. Αντί να υπηρετούν τον σκοπό για τον οποίο θεσπίστηκαν, τον υπονομεύουν. Εξασφαλίζουν «παραθυράκια» για τους εκλεκτούς, προνόμια για τους λίγους και εξαιρέσεις για συγκεκριμένες ομάδες. Η καθολικότητα των κανόνων δεν υφίσταται. Έχουμε φτάσει στο σημείο «ο κανόνας της κατ’ εξαίρεσης» να αποτελεί τον ανθεκτικότερο θεσμό στη χώρα. Η υπάρχουσα νομοθετική άβυσσος πρέπει να περιοριστεί μέσω της κωδικοποίησης της νομοθεσίας. 

Το πρώτο βήμα προς την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης είναι, από τη μία πλευρά, η εγκαθίδρυση αξιοκρατικών, αποτελεσματικών και καθολικών κανόνων του παιχνιδιού και, από την άλλη, η αξιόπιστη δέσμευση από εκείνους που τους θεσπίζουν. Χρειαζόμαστε καθαρούς κανόνες που: θα καθορίζουν τη λειτουργία των κυβερνήσεων και της αγοράς∙ θα επιβραβεύουν τους άξιους και θα τιμωρούν τους παραβάτες∙ θα αυξάνουν τη λογοδοσία των πολιτικών προς τους πολίτες∙ θα θεσπίζουν συγκεκριμένα κίνητρα για όσους θέλουν να επενδύσουν και να καινοτομήσουν. 

Γ) Μείωση διοικητικών βαρών ώστε να απλοποιηθούν οι διαδικασίες. Μεγάλο κράτος δε συνεπάγεται αποτελεσματικότερη διοίκηση. Αντίθετα, οδηγεί σε μεγαλύτερη γραφειοκρατία, περισσότερη ταλαιπωρία για τον πολίτη, αύξηση της διαφθοράς και μεγαλύτερο κόστος συντήρησής του. Είναι γνωστό ότι το μεγάλο κράτος στερεί πόρους από την κοινωνία και βάζει διαρκώς εμπόδια στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Ούτε βέβαια οι πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες εξασφαλίζουν την αξιοκρατία και την τήρηση της νομοθεσίας. Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι η πολυπλοκότητα των γραφειοκρατικών διαδικασιών διαμορφώνει ένα πλαίσιο, το οποίο λειτουργεί προτρεπτικά για την διαφθορά και αποτρεπτικά για την αξιοκρατία. 

Δ) Ενίσχυση θεσμών διαφάνειας όπως είναι η «Διαύγεια» και η διαβούλευση, καθώς βελτιώνουν τη λογοδοσία. 

Ε) Οικονομική αυτοτέλεια των ΟΤΑ: Η πρόταση για μετατροπή του φόρου ακινήτων σε ανταποδοτικό τέλος για τους ΟΤΑ είναι προς την σωστή κατεύθυνση. Κάτι τέτοιο, εκτός από την αύξηση της λογοδοσίας, θα μείωνε τη γραφειοκρατία, θα περιόριζε την εξάρτηση της τοπικής αυτοδιοίκησης από την κυβέρνηση και ίσως οδηγούσε και σε καλύτερη διαχείριση των πόρων. Ωστόσο, για να γίνει αυτό πράξη, χρειάζεται σοβαρή προετοιμασία, ώστε να μη μετατραπεί μια αναγκαία μεταρρύθμιση σε ακόμη ένα φιάσκο. Τη δεδομένη στιγμή, οι περισσότεροι δήμοι (ιδίως οι μικροί) στερούνται των απαραίτητων ανθρώπινων, γνωσιακών και οικονομικών πόρων για να μπορέσουν να λειτουργήσουν αξιόπιστα. 

Κλείνοντας, θέλω να αναφερθώ στο εξής απόφθεγμα του Σεφέρη: «Να νοσταλγείς τον τόπο σου ζώντας στον τόπο σου, τίποτα δεν είναι πιο πικρό». Επειδή νοσταλγώ τον τόπο μου και θέλω να συμβάλω να γίνει πραγματικότητα η δημιουργία σύγχρονης, αξιοκρατικής και ισχυρής Ελλάδας, στο νέο ξεκίνημα της παράταξης δηλώνω παρόν.