Βρανά: Στηρίζουμε τις ενέργειες του Σ.Π.ΠΕ.Ν.Κ για να σταματήσει ο άναρχος υπερκορεσμός της περιοχής από αιολικά πάρκα

Τοποθέτηση της Κούλας Βρανά στην ημερίδα του Συλλόγου Προστασίας Περιβάλλοντος Νότιας Καρυστίας με θέμα τα αιολικά πάρκα στην περιοχή
''Αγαπητοί συμπατριώτες και φίλοι, Στο τέλος της 10ετίας του ‘90 οι ελληνικές κυβερνήσεις αποφάσισαν την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων στις ΑΠΕ, με την αιτιολογία ότι είναι φιλικότερες πηγές ενέργειας στο περιβάλλον. 
Από τότε μέχρι σήμερα πλήθος αιολικών πάρκων έχουν γίνει στη χώρα αλλά και στην περιοχή μας, στην οποία ετοιμάζονται να εγκαταστήσουν ακόμα περισσότερα. 

Πιστεύουμε ότι είναι χρήσιμη μια σύντομη αναδρομή στο παρελθόν για να γίνει κατανοητό πια είναι η αιτία αυτού του υπερκορεσμού σε αιολικά πάρκα στην περιοχή μας αλλά και αλλού. Γιατί δεν είναι αρκετό να πούμε μόνο τα υπέρ και τα κατά της εγκατάστασης τους αλλά πρέπει να σταθούμε πρώτα και κύρια στην αιτία της, για να είμαστε πιο αποτελεσματικοί στην αντιμετώπιση των προβλημάτων.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’90, η ΕΕ αποφάσισε με την οδηγία 96/92 να πραγματοποιήσει το  μεγάλο βήμα για την απελευθέρωση της αγοράς του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και τη δημιουργία μιας ενιαίας εσωτερικής αγοράς. Η Ελλάδα εναρμονίστηκε με την κοινοτική κατεύθυνση με τον ν.2773/1999, και ακολούθησε η κοινοτική οδηγία 77/2001, που προέβλεπε την αποφασιστική ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων στις ΑΠΕ.

Υπενθυμίζουμε αυτούς τους βασικούς σταθμούς για να θυμηθούμε τι ισχυρίζονταν και τι διακήρυττε κάθε πολιτική δύναμη την προηγούμενη 15ετία, ποιος έλεγε αλήθεια, ποιος εξαπατούσε συνειδητά το λαό, ποιος έσπερνε αυταπάτες.

ΠΑΣΟΚ και ΝΔ δήλωναν τότε ότι η απελευθέρωση και ο ανταγωνισμός των ιδιωτικών ομίλων θα ωφελήσει το λαϊκό καταναλωτή, θα δημιουργήσει χιλιάδες νέες θέσεις καλοπληρωμένης εργασίας. Προπαγάνδιζαν ότι οι επενδύσεις της πράσινης ανάπτυξης, ιδιαίτερα στις ΑΠΕ, θα συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος και στην αναβάθμιση της ζωής μας.

ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ. και Συνασπισμός είχαν ήδη ψηφίσει τη συνθήκη του Μάαστριχτ που διασφάλιζε την ελευθερία κίνησης κεφαλαίων, εργασίας, εμπορευμάτων και υπηρεσιών στο εσωτερικό της ΕΕ, της οποίας τέκνο αποτέλεσε η «απελευθέρωση» του τομέα της ενέργειας.

Το ΚΚΕ διακήρυξε από την πρώτη στιγμή πως στόχος της «απελευθέρωσης» από την κρατική προστασία στρατηγικών τομέων της οικονομίας, όπως η ενέργεια δεν ήταν η λαϊκή ευημερία και η προστασία του περιβάλλοντος, αλλά η εύρεση κερδοφόρας διεξόδου για τα υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια. Η «απελευθέρωση» έδωσε την δυνατότητα να επενδυθούν υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια σ’ αυτούς τους τομείς με ικανοποιητικό ποσοστό κέρδους, χωρίς βέβαια να έχει κανένα όφελος ο καταναλωτής.

Ιδιαίτερα στην ΕΕ η προώθηση της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ είχε σαφείς στόχους:

1) Την επιτάχυνση της «απελευθέρωσης» του ενεργειακού τομέα των κρατών-μελών.

2) Τον περιορισμό της εξάρτησης της ΕΕ από τα εισαγόμενα καύσιμα, ώστε να  μειωθούν οι επιπτώσεις από την υπεροχή των ΗΠΑ και της Ρωσίας στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.

3) Την προώθηση της σχετικής ευρωενωσιακής τεχνολογίας και των αντίστοιχων προϊόντων στη διεθνή αγορά.

Η κρατική στήριξη των πράσινων ομίλων ήταν και είναι πολύμορφη. Ενδεικτικά αναφέρουμε: α) το σύστημα εγγυημένων τιμών. Το 2010 οι εγγυημένες τιμές αυξήθηκαν με νόμο σε 88 ευρώ ανά Μwh για την αιολική ενέργεια και σε 285 ευρώ για την ηλιακή ενέργεια, ενώ η μέση τιμή χονδρικής πώλησης στην Ελλάδα ήταν 60 ευρώ. Με αυτές τις υψηλές τιμές έγιναν με τους μονοπωλιακούς ομίλους συμβάσεις αγοράς  για 20 χρόνια και β) Τις παχυλές κρατικές επιδοτήσεις.

Παράλληλα το ίδια διάστημα οι κυβερνήσεις  προχώρησαν στην σταδιακή ιδιωτικοποίηση του 49% του μετοχικού κεφαλαίου της ΔΕΗ και στον σταδιακό διαχωρισμό του δικτύου μεταφοράς και διανομής από τον όμιλο της ΔΕΗ ΑΕ. Επίσης η κρατική ενίσχυση και διευκόλυνση της εισόδου των ιδιωτικών ομίλων στην αγορά εκφράστηκε με την ουσιαστική διακοπή της λειτουργίας σύγχρονων μονάδων φυσικού αερίου της ΔΕΗ ΑΕ (Κομοτηνή, Λαύριο 4 και 5), τις οποίες χρυσοπλήρωσαν οι φορολογούμενοι.

Από αυτήν την πολιτική της «απελευθέρωσης» οι μόνοι που ωφελήθηκαν είναι οι μονοπωλιακή όμιλοι, που επενδύουν στις ΑΠΕ. Αντίθετα οι καταναλωτές πληρώνουν όλο και πιο ακριβά το ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ οι ανατιμήσεις δεν θα σταματήσουν αφού η επίσημη κοινοτική μελέτη σχετικά με τον Ενεργειακό Οδικό Χάρτη της ΕΕ έως το 2050, προβλέπει  ότι οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και οι δαπάνες των νοικοκυριών στα κράτη μέλη θα αυξάνονται μέχρι το 2030. Ούτε οι  εργαζόμενοι στον ενεργειακό κλάδο ωφελήθηκαν. Στη ΔΕΗ  παρότι αυξήθηκε θεαματικά ο κύκλος εργασιών του ομίλου οι εργαζόμενοι μειώθηκαν από 36.000 το1994 σε λιγότερους από 20.000 το 2013, οι μισθοί μειώνονται (μείωση δαπανών για την μισθοδοσία 690 εκ. την τελευταία τριετία) και οι νέοι εργαζόμενοι του κλάδου προσλαμβάνονται με μαύρες ευέλικτες εργασιακές σχέσεις, 8μηνα, 4μηνα, με μπλοκάκι παροχής υπηρεσιών.

Αγαπητοί φίλοι

Κάνουμε αυτήν την αναφορά συνολικά για τις ΑΠΕ και ιδιαίτερα για τα αιολικά πάρκα γιατί πρέπει να είναι κατανοητό τι πρέπει να παλέψουμε και ποιους.

Ακούγονται πολλά για τον χωροταξικό σχεδιασμό, για τις επιπτώσεις στο περιβάλλον από τις υποδομές που θα γίνουν πάνω στα βουνά μας (δρόμοι και άλλα έργα), για την επιστολή της ΕΕ που εφιστά την προσοχή της κυβέρνησης στην εφαρμογή των άρθρων 6 παρ.3 και 7 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους φυσικούς οικοτόπους, μετά από καταγγελίες που έγιναν.

Εμείς δεν έχουμε καμία εμπιστοσύνη στις επιστολές και οδηγίες της ΕΕ και αυτό γιατί στο πλαίσιο της απελευθερωμένης αγοράς δεν μπορεί να υπάρξει μακροπρόθεσμος ενεργειακό σχεδιασμός που να διασφαλίζει τη λαϊκή ευημερία, ούτε χωροταξικός σχεδιασμός που να διασφαλίζει το περιβάλλον. Καμιά αστική κυβέρνηση δεν μπορεί να υποχρεώσει το κεφάλαιο να επενδύσει και να λειτουργήσει με όρους που αντιστρατεύονται τη κερδοφορία του. Με κριτήριο το μέγιστο ποσοστό κέρδους επιλέγει ο κάθε μονοπωλιακός όμιλος αν, πότε και που θα επενδύσει, ποιο καύσιμο θα χρησιμοποιήσει. Με το ίδιο κριτήριο ανταγωνίζονται οι όμιλοι για την αρπαγή μεριδίων αγοράς ακόμα και με πολέμους όπως στην Ουκρανία, τη Μ. Ανατολή και την Αν. Μεσόγειο.

Ξεκαθαρίζουμε ότι δεν είμαστε αντίθετοι με την αιολική ενέργεια ή γενικά με τις ΑΠΕ. Είμαστε όμως αντίθετοι με την ιδιωτικοποίηση της ενέργειας συνολικά. Δεν υποστηρίζουμε την ΔΕΗ που μέχρι σήμερα ξέραμε. Γιατί ήταν κρατικό μονοπώλιο που στόχος του ήταν η ενίσχυση των ιδιωτικών μονοπωλιακών ομίλων και όχι η παροχή φτηνού ηλεκτρικού ρεύματος στον λαϊκό καταναλωτή.

Θα στηρίξουμε τις ενέργειες του συλλόγου για να σταματήσει αυτός ο άναρχος υπερκορεσμός της περιοχής από αιολικά πάρκα ή για την μείωση των δυσμενών επιπτώσεων από την εγκατάσταση τους.

Θέλουμε όμως να τονίσουμε ότι για να υπηρετήσει ο ενεργειακός σχεδιασμός τη λαϊκή ευημερία και την προστασία του περιβάλλοντος, πρέπει να απαλλαγεί από τους νόμους της αγοράς, τους νόμους του καπιταλιστικού κέρδους. Αυτό το πολιτικό πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί ριζικά χωρίς γραμμή σύγκρουσης και ρήξης με το καθεστώς ιδιοκτησίας των μονοπωλίων  στον τομέα της ενέργειας και συνολικά στην οικονομία, χωρίς ανατροπή στο χαρακτήρα της εξουσίας.

Η ουσιαστική λύση προϋποθέτει την κατάργηση των καπιταλιστικών σχέσεων στην παραγωγή, προϋποθέτει την κοινωνικοποίηση της γης και των μέσων παραγωγής στην βιομηχανία, την ενέργεια της τηλεπικοινωνίες, τα λιμάνια, τις μεταφορές, που θα λειτουργούν με κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό έλεγχο.

Μόνο σ’ αυτό το πλαίσιο της κεντρικά σχεδιασμένης παραγωγής με στόχο την ικανοποίηση   των κοινωνικών αναγκών, μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικό ο ενιαίος αποκλειστικά κρατικός φορέας ενέργειας, ο οποίος θα ικανοποιεί συνδυασμένα το σύνολο των λαϊκών αναγκών, δηλαδή: α) την μείωση του βαθμού ενεργειακής εξάρτησης της χώρας, β)την εξασφάλιση επαρκούς λαϊκής κατανάλωσης, η οποία θα κατοχυρώνει στην πράξη το ενεργειακό προϊόν ως κοινωνικό αγαθό, γ) τη διασφάλιση της υποδομής για την κάλυψη των αναγκών της κεντρικά σχεδιασμένης βιομηχανίας. Τη σχεδιασμένη ανάπτυξη περιοχών και κλάδων και δ) Την ασφάλεια των εργαζομένων στο κλάδο αλλά και των οικιστικών ζωνών και φυσικών οικοτόπων, γενικότερα την ισόρροπη παρέμβαση του ανθρώπου στο περιβάλλον.

Ξέρουμε ότι το άνοιγμα του δρόμου της αποφασιστικής σύγκρουσης με τα μονοπώλια, της ριζικής ανατροπής στο επίπεδο της εξουσίας δεν είναι ένα εύκολο και πολύ περισσότερο ένα μονόπρακτο έργο. Από σήμερα όμως πρέπει να δυναμώσει ο αγώνας ενάντια στην απελευθέρωση και στην ιδιωτικοποίηση του ενεργειακού τομέα, να μπουν εμπόδια στην ασύδοτη δράση των ιδιωτικών ομίλων, όπως συμβαίνει στην περιοχή μας. Πρέπει όμως να είναι ξεκάθαρο τι δημιουργεί τα προβλήματα και ποιος είναι ο αντίπαλος. Διαφορετικά θα πελαγοδρομούμε από δω και από κι χωρίς αποτέλεσμα στον αγώνα μας.

Κάρυστος 7-12-2014,

Κούλα Βρανά, μέλος του Τομεακού Γραφείου ν. Εύβοιας του ΚΚΕ και δημοτική σύμβουλος Καρύστου με τη «Λαϊκή Συσπείρωση»